دستور اولین حمله شیمیایی؛ ملکه یا قیصر؟

به گزارش جعبه مهر، این حمله وسیع باعث کشته شدن بیش از پنج هزار نفر شد. بیشتر مقتولان به دلیل نداشتن تجهیزات مناسب برای رویارویی با چنین حملاتی، از بین رفتند.

دستور اولین حمله شیمیایی؛ ملکه یا قیصر؟

جواد نوائیان رودسری| معمولاً در آنالیز های تاریخی وقتی بحث درباره پیدایش و استفاده از سلاح های شیمیایی به میان می آید، همه کاسه ها و کوزه ها را سر آلمانی ها می شنمایند. مشهور است که آن ها طی جنگ جهانی اول و به طور معین روز 25 آوریل 1915 (6 اردیبهشت 1294)، یعنی دقیقاً 105 سال قبل، در حوالی شهر نیپر واقع در بلژیک، از گاز سبز رنگ کلرین استفاده کردند.

این حمله وسیع باعث کشته شدن بیش از پنج هزار نفر شد. بیشتر مقتولان به دلیل نداشتن تجهیزات مناسب برای رویارویی با چنین حملاتی، از بین رفتند. مصدومان این حمله شیمیایی، بیش از 15 هزار نفر بودند و همین آمار، نشان داد که استفاده از سلاح های شیمیایی، تا چه حد می تواند در کشتار های وسیع مؤثر باشد.

شکست آلمان در جنگ جهانی اول و دوم، بهانه را به دست متفقین و به ویژه انگلیسی ها داد تا روی شواهد تاریخی گذشته، گرد فراموشی بپاشند و فکر شیوع این سلاح های مرگبار را، یکسره به ژرمن ها نسبت دهند؛ اما وقتی صفحات تاریخ را مرور می کنیم، به اطلاعاتی بر می خوریم که خلاف این موضوع را نشان می دهند.

فلورانس نایتینگل بله، گاز شیمیایی نه؟!

سال 1853 میلادی (1232 خورشیدی)، در دوران حکومت ملکه ویکتوریا، انگلیس به همراه فرانسه، با روسیه تزاری درگیر شد. کانون این درگیری، شبه جزیره کریمه، جایی در شمال دریای سیاه و جنوب اوکراین امروزی بود. جنگ کریمه از مهرماه 1232 تا بهمن ماه 1234 هـ. ش. ادامه داشت و به تعبیر بعضی از مورخان، نخستین جنگ مدرن تاریخ بود؛ مدرن از این لحاظ که طرفین درگیری، از سلاح های جدید و تاکتیک های نظامی نوین در نبرد استفاده کردند.

انگلیسی ها جنگ کریمه را یکی از نقاط قوت تاریخ خود می دانند؛ پیروزی در نبرد و البته، حضور فلورانس نایتینگل، بنیان گذار پرستاری نوین و چهره محبوب پزشکی در اروپا، در میدان نبرد کریمه و یاری وی به زخمی های انگلیسی، از جمله دلایل این رویکرد است؛ اما در کریمه اتفاقات دیگری هم روی داد، اتفاقاتی که انگلیسی ها خیلی مایل نیستند درباره آن ها مصاحبه نمایند.

موضوعی که اریک کرودی نویسنده کتاب Chemical and Biological Warfare به آن اشاره نموده است؛ بریتانیایی ها در نیمه دوم قرن نوزدهم، به استفاده از گاز های شیمیایی رو آورده بودند؛ آن ها، برای نخستین بار در تاریخ جنگ های مدرن، تصمیم گرفتند از گاز گوگرد برای مسموم کردن سربازان روسیه تزاری در جبهه کریمه استفاده نمایند.

سواستوپول و نخستین مصدومان شیمیایی تاریخ

عبور نیرو های فرانسوی و انگلیسی از رودخانه کوچک آلما در کریمه، یک پیروزی راهبردی محسوب می شد. انگلیسی ها توانستند زودتر خودشان را به قلعه بسیار مستحکم سواستوپول برسانند؛ اما مقاومت روس ها باعث شد که محاصره این دژ نظامی 349 روز طول بکشد.

بالاخره در یکی از روز های ابتدایی سال 1234 خورشیدی، نیرو های انگلیسی برای نخستین بار سلاح مدرن خود را آزمایش کردند. گوی های محتوی گاز گوگرد را به داخل قلعه انداختند. وزش باد هم باعث شد که شتاب گسترش گاز سمی گوگرد، تشدید گردد.

هر چند غلظت پایین گاز، کشته های زیادی روی دست روس ها نگذاشت، اما تهوع شدید و بی حالی که از عوارض این گاز بود، دفاع قلعه را ضعیف کرد و راه برای ورود نیرو های دشمن به دژ مستحکم سواستوپول باز شد. در گزارش های تاریخی، مانند پژوهش دبورا بکراش که با عنوان جنگ کریمه انتشار یافت، اشاره های محدودی به این اقدام شده است؛ اما نباید تردید داشت که این، نخستین حمله شیمیایی در نبرد های مدرن محسوب می گردد.

در واقع انگلیسی ها، 60 سال پیش از آلمانی ها، بخت خود را در استفاده از سلاح های شیمیایی آزموده بودند. طبق گزارش کرودی، همین اقدامات بود که پایان در سال 1286 هـ. ش. (1907 میلادی)، اروپایی ها را به فکر امضای یک پروتکل مشترک برای جلوگیری از توسعه سلاح های شیمیایی انداخت؛ البته ظاهراً کسی به این توافق احترام نگذاشت، چون هشت سال بعد، حمله عظیم شیمیایی آلمان با گاز کلرین، در بلژیک رخ داد.

منبع: روزنامه خراسان

مسافرت رو: مسافرت رو: آگاهانه سفر کنیم تا بیشتر از سفر لذت ببریم

دور زمین: دور زمین: آشنایی با زیبایی های دنیا در مجله گردشگری

منبع: فرادید
انتشار: 30 مرداد 1400 بروزرسانی: 30 مرداد 1400 گردآورنده: mehrbox.ir شناسه مطلب: 5877

به "دستور اولین حمله شیمیایی؛ ملکه یا قیصر؟" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "دستور اولین حمله شیمیایی؛ ملکه یا قیصر؟"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید